Lykiada typmak, buzda typmak we beýleki sport görnüşleri meşhur sport görnüşine öwrülensoň, dyz şikesleri, bilek döwükleri we beýleki keseller bilen kesellänleriň sany hem ep-esli artdy.Islendik sportda belli bir töwekgelçilik bar.Tigir sürmek hakykatdanam gyzykly, ýöne kynçylyklardan doly.
"Lykia ýolunyň soňy ortopediýa" Pekin 2022 gyşky olimpiýa oýunlarynda iň gyzykly tema.Buz we gar sporty höwesjeňleri, maşk wagtynda topuk süňkleri, bogun süýşmeleri we myşsa ştamlary ýaly ýiti şikeslere duçar bolup bilerler.Mysal üçin, gysga ýolda tizlikli typmak meýdançalarynda käbir konki höwesjeňleri köplenç bedeniň aragatnaşygy sebäpli ýykylýar we urulýar, netijede eginleriň aýrylmagy we akromioklawikulýar bogun bölünmegi bolýar.Bu adatdan daşary ýagdaýlarda şikesleri bejermegiň dogry usulyny özleşdirmek gaty möhümdir, bu diňe bir şikesiň agyrlaşmagynyň öňüni almaga we dikelişi çaltlaşdyrmaga kömek etmän, ýiti şikesiň dowamly şikesiň döremeginiň öňüni alyp biler.
Sportda iň köp ýaýran topuk şikesleri, gapdal topuk süňküdir we topuk süňkleriniň köpüsi öňdäki talofibulýar bagyň şikeslenmegini öz içine alýar.Öňki talofibulýar baglanyşyk, topuk bogunynyň esasy anatomiki gatnaşyklaryny saklamakda möhüm rol oýnaýan örän möhüm baglanyşykdyr.Öňki talofibulýar baglanyşyk ýaralanan bolsa, topuk bogunynyň hereket etmek ukyby ep-esli azalar we zyýany topuk döwülmeginden az bolmaz.
Adatça, topuk bogunynyň ýiti süňkleri döwülmegi aradan aýyrmak üçin rentgen talap edýär.Döwülmedik ýiti topuk süňkleri konserwatiw bejerilip bilner.
Konserwatiw bejerginiň häzirki maslahaty "SYICEASAT" ýörelgesine eýermekdir.bu:
Gora
Topuk bogunlaryny goramak üçin ýaýlary ulanyň.Gorag enjamlarynyň köp görnüşi bar, ideal ýaralanan topuklary gowy gorap bilýän çişip bilýän topuk aýakgaplary bolmaly.
Iň amatly ýüklemek
Bogunlary doly goramak şerti bilen, agyr agramly pyýada ýörelgeleriň dikelmegine amatlydyr.
Buz
Buzy her 2-3 sagatdan 15-20 minutlap, şikes ýeteninden 48 sagadyň dowamynda ýa-da çişýänçä çalyň.
Gysyş
Elastik bandaj bilen mümkin boldugyça ir gysylmak, çişmegi azaltmaga kömek edip biler.Gaty berk baglamazlyk üçin seresap boluň, ýogsam bu täsir eden aýagyň gan üpjünçiligine täsir eder.
Belentlik
Çişmegi hasam ýeňilleşdirmek üçin, degen aýagy ýüregiň derejesinden ýokary tutuň, oturyň ýa-da ýatyň.
Daban topragyndan 6-8 hepde soň, artroskopiki minimal invaziv topuk operasiýasy maslahat berilýär: dowamly agyry we / ýa-da bogun durnuksyzlygy ýa-da gaýtalanýan çişler (adaty topuk süňkleri);magnit-rezonans tomografiýasy (MRI) baglanyşyk ýa-da kıkyrdagyň zeperlenmegini görkezýär.
Düwürtikler ýumşak dokumanyň iň köp ýaýran şikesidir we buz we gar sportlarynda hem bolýar, esasan gödek güýç ýa-da agyr zarba sebäpli.Köplenç ýüze çykýan ýerlerde ýerli çişme we agyry, deriniň çişmegi, agyr ýa-da el-aýagyň işlemezligi bar.
Soňra kontuziýany ilkinji kömegi bejermek üçin hereket çişmegi we ýumşak dokumalaryň ganamagyny gözegçilikde saklamak bilen çäklenenden soň derrew buz kompressleri berilmelidir.Ownuk kontuziýalara diňe bölekleýin tormozlamak, dynç almak we täsir eden agzanyň beýikligi zerur, çişmegi çalt azaldyp, bejerip bolýar.Severeokardaky kontuziýa üçin ýokardaky bejergilerden başga-da, çişmä garşy we analjezik serişdeleri hem ulanylyp bilner, steroid däl çişmä garşy dermanlar dilden kabul edilip bilner.
Döwükler üç esasy sebäbe görä ýüze çykýar:
1. Güýç süňküň belli bir böleginde gönüden-göni hereket edýär we köplenç dürli ýumşak dokumalaryň zeperlenmegi bilen bölekleriň döwülmegine sebäp bolýar.
2. Gytaklaýyn zorluk bolan ýagdaýynda, uzynlyk geçirijilik, leňňer ýa-da burulmak arkaly uzak aralykda ýüze çykýar.Mysal üçin, lykiada typýarka aýak beýiklikden ýykylanda, magistral agyrlyk güýji sebäpli çalt öňe süýşýär we torakolumbar oňurganyň çatrygyndaky oňurgaly jisimler gysylyp ýa-da ýarylyp biler.
3. Stressiň döwülmegi, süňkleriň üstünde uzak wagtlap dowam edýän stres sebäpli dörän döwükler, ýadawlyk döwükleri hem diýilýär.Döwükleriň iň köp ýaýran görnüşleri agyry, çişmek, deformasiýa we el-aýagyň çäkli hereketi.
Umuman aýdanyňda, sport wagtynda ýüze çykýan döwükler ýapyk döwüklerdir we maksatly gyssagly bejergä esasan fiksasiýa we analjeziýa degişlidir.
Equeterlik analjeziýa ýiti döwükler üçin möhüm dolandyryş çäresi.Döwülen immobilizasiýa, buz gaplary, täsir eden agzanyň beýikligi we agyry dermanlary agyryny azaltmaga kömek edip biler.Ilkinji kömek bejergisinden soň ýaralananlar has köp bejergi üçin wagtynda hassahana äkidilmelidir.
Gyşky sport möwsüminde her kim doly taýyn bolmaly we heläkçiliklerden we şikeslerden gaça durmalydyr.
Lykiada typmazdan ozal hünär öwredişi we okuwy talap edilýär.Bilek, tirsek, dyz we kalça ýa-da kalça ýassygy ýaly size laýyk gelýän professional gorag enjamlaryny geýiň.Kalp ýassygy, kaska we ş.m. iň esasy hereketlerden başlaň we bu maşklary ädimme-ädim ýerine ýetiriň.Lykiada typmazdan ozal mydama gyzmagy we uzatmagy ýatdan çykarmaň.
Awtordan: Huang Wei
Iş wagty: 15-2022-nji fewral